Enteogeny, popularnie znane jako substancje psychodeliczne, są dostępne zarówno w formie naturalnej jak i syntetycznej. Są one na tyle znane historycznie, że ich korzenie sięgają ponad 7 tysięcy lat wstecz. Przez ten czas, enteogeny pełniły istotną rolę w rozwijaniu się kultur i systemów wierzeń na całej planecie. Mimo że większość krajów zakazuje używania takich substancji, naukowcy nie ustają w próbach odkrywania ich potencjalnych zalet terapeutycznych, szukając sposobów na wykorzystanie ich do leczenia lęków i innych zaburzeń psychicznych. W tym artykule zwrócimy uwagę na działanie, potencjalne niebezpieczeństwa i różne rodzaje enteogenów oraz to, jak wpływają na funkcjonowanie ludzkiego mózgu.
Pojęcie „enteogenów” jest często stosowane zamiennie ze słowem „psychodeliki”. Termin ten odnosi się do substancji pochodzących z natury, które są uzyskiwane z różnych rodzajów roślin i grzybów posiadających właściwości psychoaktywne. W szerszym kontekście, obejmuje to również substancje syntetyczne o podobnym działaniu. W ramach niniejszego artykułu, termin „enteogeny” będzie używany jako synonim „psychodelików”.
Nazwa „enteogeny” wywodzi się z języka greckiego i składa się z dwóch słów: „psyche”, co oznacza „duszę”, oraz „delos”, co znaczy „jawny”. Są to więc substancje, które umożliwiają odkrycie „duszy” i zbliżenie do istoty niewidzialnego zrozumienia. Dzięki nim można niemalże przenieść się do innego wymiaru.
Enteogeny, jako substancje psychoaktywne, mają wiele różnorodnych efektów, takich jak np. pobudzające, mistyczne, halucynogenne, wprowadzające w stan transu, a w niektórych przypadkach także terapeutyczne. Większość enteogenów to inhibitory MAO, które rozkładają serotoninę, a także inne aminy o potencjale neuroaktywnym. To powoduje, że enteogeny mają silny wpływ na nastrój i samopoczucie.
Wśród enteogenów możemy wyróżnić te pochodzące z natury oraz te stworzone syntetycznie. Naturalne enteogeny zawierają takie substancje jak DMT, harmina i harmalina w ayahuasca; ibogaina w iboga; meskalina w peyotlu; harmina i harmalina w rudzie; psylocyna i psylocybina w grzybach psylocybinowych; muskaryna i muscymol w muchomorze czerwonym. Do syntetycznych zaliczamy takie jak LSD i MDMA, powszechnie znane jako extasy.