Zaburzenia psychiczne, takie jak lęk separacyjny, są często kojarzone z dzieciństwem. Jednakże, również osoby dorosłe mogą doświadczać niepokoju i obaw związanych z koniecznością rozstania się z bliskimi osobami. Właśnie o takiej formie lęku mówimy, kiedy osoba doświadcza silnego niepokoju wywołanego możliwością oddzielenia od kogoś bliskiego, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do objawów fizycznych takich jak ból brzucha, nudności czy ból głowy. W poniższym tekście przyjrzymy się bliżej temu zjawisku – zastanowimy się nad tym, kto jest najbardziej narażony na wystąpienie tego typu lęku, jakie są jego źródła oraz jak przebiega proces terapii.
W medycynie lęk separacyjny znany jest pod nazwą SAD (Separation Anxiety Disorder). Jest to jedno z wielu zaburzeń lękowych, które są często diagnozowane u dzieci w wieku przedszkolnym. W tym przypadku, stanowi to naturalną część ich rozwoju. Niemniej jednak, ten typ lęku jest również obecny u osób dorosłych i w pewnych sytuacjach może zostać uznany za patologiczny.
SAD charakteryzuje się występowaniem przesadnego strachu w momencie rozstania z bliskimi osobami. Ten lęk może być związany z wieloma symptomami fizycznymi, które są wynikiem stresu. Z tego powodu, ten typ zaburzenia jest klasyfikowany zarówno przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, jak i Międzynarodową Klasyfikację Chorób (ICD-10, F93.0).
Wśród dzieci najbardziej narażone na lęk separacyjny są te w wieku od 7 miesięcy do 2 lat. W tym okresie jest on związany z fazą rozwoju umiejętności postrzegania stałości otoczenia i osób. Innymi słowy, dziecko zdaje sobie sprawę, że pomimo tymczasowej nieobecności bliskiej mu osoby, ta nadal istnieje – stąd wynika jego lęk i pragnienie powrotu tej osoby. Długość trwania lęku separacyjnego jest różna i zależy od indywidualnych cech osobowości danego dziecka, chociaż zazwyczaj negatywne reakcje na rozstanie ustępują w wieku 3-4 lat.
Niestety, czasami dolegliwość ta może przybierać formy patologiczne. Statystyki pokazują, że nawet 3-4% dzieci szkolnych, 10% młodzieży [1] oraz 6,6% dorosłych [2] boryka się z problemem lęku separacyjnego. U dorosłych może on być wynikiem przedłużenia symptomów z okresu dzieciństwa, ale często pierwsze symptomy pojawiają się dopiero po osiągnięciu wieku pełnoletniości.